Zorg

Dermatologie

Biologicals
In toenemende mate worden er nieuwe geneesmiddelen ontwikkeld. Een ontwikkeling van de laatste jaren zijn de biologicals. Deze grijpen specifiek in op de afweer van de patiënt, waardoor mensen met een chronische huidaandoening als psoriasis beter behandeld kunnen worden. De medicatie wordt per injectie of infuus toegediend en geeft een goede respons bij ernstige, niet op andere medicijnen reagerende psoriasis. De kwaliteit van leven in deze patiëntengroep is daarmee met sprongen vooruit gegaan. De biologicals worden al langer gebruikt bij reumatoïde artritis en chronische inflammatoire darmziekten. De laatste jaren worden ze ook ingezet bij hidradenitis suppurativa. De ontwikkeling van nieuw biologicals gaat nog steeds door en de verwachting is dat in de toekomst nieuwe variaties op de markt zullen komen. In ons centrum participeren wij in meerdere onderzoeken op het gebied van veiligheid van de huidige en nieuwe biologicals.

Stichting Nationaal Huidfonds
De Skindex-29 vragenlijst is een dermatologiespecifieke, kwaliteit van leven (KvL) vragenlijst. Centrum Oosterwal is een van de eerste centra die gebruik maakte van deze elektronische monitoring van de kwaliteit van leven van patiënten met een chronische huidaandoening. Door het invullen en bespreken van vragenlijsten kan in het verloop van de aandoening beoordeeld worden hoe de kwaliteit van leven is. Dit maakt het mogelijk om op specifieke problemen en wensen van patiënten in te gaan.

Onder (gezondheidsgerelateerde) KvL wordt verstaan het lichamelijk, psychisch, sociaal functioneren en welbevinden van patiënten (in relatie tot de betreffende chronische huidziekte). Voorbeelden van aspecten van KvL zijn: alledaagse activiteiten, mobiliteit, vitaliteit, emoties en stemming, sociale activiteiten, contacten en relaties, en werk en school. De kwaliteit van de zorg voor de individuele patiënt wordt zo naar een hoger niveau getild. De resultaten van het onderzoek worden gemeten door Amsterdam UMC. Ook vindt er nog uitgebreid onderzoek plaats met betrekking tot de gegenereerde gegevens in goede samenwerking met de afdeling dermatologie van dit ziekenhuis. Dit heeft onder andere geleid tot promoties.

Stichting Nationaal Huidfonds heeft een E-learning programma ontwikkeld over de kwaliteit van leven in de dermatologische praktijk. Het programma biedt patiënten informatie, kennis en vaardigheden waardoor zij beter leren om te gaan met hun huidaandoening. Centrum Oosterwal heeft bijgedragen aan de ontwikkeling en de implementatie hiervan en patiënten kunnen hier gebruik van maken.

Psychodermatologie
Psychodermatologie is het onderdeel van de dermatologie dat zich bezighoudt met psychologische factoren (emoties, stress) die, naast somatische factoren, van belang kunnen zijn bij het ontstaan, het verloop en de behandeling van huidziekten. Bij dergelijke huidziekten spreekt men dan van psychodermatosen. Uit onderzoek blijkt echter dat perceptie van de ziekte en de manier waarop met huidklachten en stress wordt omgegaan van grote invloed is op het verloop van de huidaandoening en daarmee de kwaliteit van leven. Binnen Centrum Oosterwal bestaat de mogelijkheid deze ondersteuning te regelen met een psycholoog. Zodoende vindt een totale behandeling plaats.

Huidkanker
Door het sterk toenemend aantal gevallen van huidkanker is dit binnen de dermatologie een onderdeel dat steeds meer aandacht krijgt. De afgelopen 10 jaar is het aantal mensen met huidkanker meer dan verdubbeld. In 2021 kregen ruim 82.000 Nederlanders de diagnose huidkanker. 10% van alle soorten huidkanker is melanoom, de meest agressieve vorm van huidkanker. Huidkanker eist steeds meer slachtoffers. In 2000 overleden in Nederland 470 patiënten aan de ziekte, nu zijn het er jaarlijks ongeveer 900, waarvan 800 door melanoom. Al jaren is er in ons centrum een ruim behandelingsaanbod voorhanden. Ook zijn de chirurgische technieken verder verfijnd. Zowel de dermatologen als de chirurgen zijn naar cursussen in het buitenland geweest om meer geavanceerde operatietechnieken te kunnen toepassen. In de komende jaren zal verdere uitbreiding plaatsvinden. Ook is er een geavanceerd optisch systeem ter detectie van atypische moedervlekken en voorstadia van huidkanker, de fotofinder. Tijdens het follow-up consult constateert de software elke minieme verandering.

Multidisciplinair overleg (MDO) Melanoom
Het melanoom van de huid is een vorm van kanker met een sterke neiging tot metastaseren reeds bij geringe tumorload. De afgelopen decennia is het voorkomen van deze aandoening fors gestegen. Het melanoom is momenteel zelfs de snelst stijgende vorm van kanker in Nederland. Het aantal patiënten met melanoom is sinds 2000 bijna verdrievoudigd. In 2000 waren er minder dan 2500 patiënten, in 2021 kregen 7530 patiënten een melanoom. Mede doordat het melanoom tegenwoordig in een relatief vroeg stadium wordt gediagnosticeerd en verwijderd, is de sterfte minder toegenomen dan de incidentie. Vanaf 2010 is het sterftecijfer van melanoom min of meer stabiel, ongeveer 4,6 per 100.000. Sterfte treedt op als gevolg van gemetastaseerde ziekte, omdat de behandelingsmogelijkheden in dat stadium beperkt zijn. Dit zijn ± 800 gevallen per jaar.

Vroege diagnostiek en behandeling van het melanoom zijn dus van groot belang voor de prognose van de betrokken patiënten. Dit vereist een multidisciplinaire aanpak en een goede samenwerking tussen de zorgverleners van de eerste en tweede lijn. Van elke patiënt worden de kenmerken van de primaire tumor, de uitgebreidheid hiervan, de voorgaande behandelingen en andere relevante zaken besproken in een multidisciplinair-oncologisch-overleg, bestaande uit een team van deskundigen van verschillende disciplines, zoals dermatologie, chirurgie, oncologie, radiotherapie en pathologie. Dit team, waaronder specialisten van Amsterdam UMC, locatie VUmc, komt 1x per week bij elkaar.

Op basis van deze gegevens wordt een advies gegeven over benodigde diagnostiek en/of behandeling. Door elke patiënt op deze manier in een multidisciplinair team te bespreken wordt het beleid geoptimaliseerd. Daar waar nodig kan het beleid snel worden aangepast ten opzichte van het aanvankelijke behandelvoorstel. Tevens is het prettig dat de patiënt tijdens de behandeling zijn of haar eigen dermatoloog als eerste aanspreekpunt houdt.

Behandeling met Immuuntherapie
Sinds een aantal jaar kunnen melanoom stadium 3 patiënten behandeld worden met immuuntherapie. Immuuntherapie zorgt ervoor dat het lichaam melanoomcellen als kwaadaardig herkent, waarna het eigen afweersysteem de micrometastasen opruimt. Hiermee wordt voorkomen dat de tumorcellen zich verder verspreiden door het lichaam. Mensen die eerder ongeneeslijk ziek waren, kunnen dankzij deze innovatie nu zelfs genezen van melanoom.
Eerder werd immuuntherapie alleen ingezet in stadium 4 als er al sprake was van uitzaaiingen naar andere organen. Maar deze vorm van huidkanker willen we in een zo vroeg mogelijk stadium aanpakken. Dat dit nu kan met immuuntherapie in stadium 3 is van groot belang voor de overlevingskans.

Huidkankermaand
In mei was het wereldwijd Skin Cancer Awareness Month. Omdat ook onze dermatologen zich zorgen maken om het steeds maar stijgend aantal gevallen van huidkanker, vinden wij het belangrijk meer bewustwording te creëren bij het grote publiek voor de gevaren van de zon en het controleren op verdachte plekjes. Door het geven van interviews in de media en het organiseren van lezingen (dit jaar online i.v.m. Covid-19) proberen we deze awareness te creëren. Dit doen we het gehele jaar door, maar in de huidkankermaand en de zomermaanden die hierop volgen nog eens extra.

Allergiespreekuur
Binnen ons centrum is er een speciaal spreekuur ingericht voor allergie problemen. Hierbij is extra tijd vrij gemaakt voor de complexe allergie patiënt. Het betreft hierbij ook veel arbeidsgerelateerde klachten. Allergieën nemen een steeds prominentere plaats in binnen onze samenleving. De vraag voor testen hierop neemt dan ook behoorlijk toe en is het allergiespreekuur een drukbezocht en dankbaar spreekuur.

Aquatische dermatologie
Huidaandoeningen die in het waterig milieu zijn opgelopen worden meestal veroorzaakt door specifieke organismen. Centrum Oosterwal bezit de expertise op het gebied van deze specifieke huidafwijkingen. Gedurende het hele jaar is er telefonische en elektronische consultatie van collega-dermatologen en tropenartsen. Tevens is er een groot aantal fysieke verwijzingen uit het gehele land. Over dit onderwerp worden met regelmaat lezingen gegeven voor dermatologen (in opleiding) en andere geïnteresseerde artsen. Daarnaast worden artikelen gepubliceerd in tijdschriften en in boeken.

Flebologie

Flebogrif: nieuwe behandeling van spataderen
In 2021 zijn wij gestart met een RCT naar de effectiviteit van de Flebogrif. Deze nieuwe methode, is een endoveneuze behandeling waarbij zonder verdoving de spatader aan de binnenkant wordt beschadigd door een 5-tal scherpe haakjes waarbij vervolgens een sclerosans, polidocanol, wordt geïnjecteerd in de beschadigde spatader. De studie is goedgekeurd door de METC. Eerdere studies laten zien dat deze methode goede resultaten geeft. Inmiddels zijn al ruim 50 patiënten geïncludeerd in de studie die voorlopig twee jaar gaat duren.

Promovendus
1 september 2020 was Tamana Alozai gestart als promovendus in Centrum Oosterwal. In 2021 heeft zij diverse artikelen geschreven voor haar promotie die zijn gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften. Eind 2022 begin 2023 hoopt zij te gaan promoveren in het VUMC bij professor Wisselink.

Ulcus cruris
Centrum Oosterwal heeft een samenwerkingsverband met NWZ op het gebied van ulcera cruris. Patiënten die in Centrum Oosterwal worden gezien met een diabetisch voetulcus worden verwezen naar de Diabetische Voetenpoli van het NWZ te Alkmaar. Patiënten kunnen daar op zeer korte termijn worden gezien. Het snel doorverwijzen van patiënten met een diabetisch voetulcus vermindert het aantal amputaties.
Patiënten met ulcera door vaatvernauwing (arterieel vaatlijden) worden vanuit ons centrum verwezen voor nadere diagnostiek en zo nodig behandeling. Na behandeling kan de wondzorg in ons centrum zo nodig worden voortgezet. Met name bij oedeem of veneuze afwijkingen is ambulante compressietherapie de beste manier om ulcera te genezen.

Onderzoek naar de toepasbaarheid van confectiekousen in de tweedelijnszorg
Eind 2020 werd gestart met een retrospectief onderzoek naar de toepasbaarheid van therapeutische elastische confectie kousen in de tweedelijnszorg. Belangrijke reden daarvoor was het vergoedingensysteem van de zorgverzekeraars voor hulpmiddelen. Verzekeraars vergoeden een standaard bedrag voor een therapeutische elastische kous en houden daarbij geen rekening met de zorgzwaarte van de patiënt. Dat betekent vaak dat de vergoeding de kosten van de leverancier niet of onvoldoende dekt. De noodzakelijke levering van kwalitatief betere elastische kousen wordt daardoor bedreigd. Uit het onderzoek bleek in 2021 dat ongeveer 30% van de patiënten in een (goedkopere) confectiekous past. Dat betekent dat nog steeds een groot deel van de populatie in ons centrum een maatwerkkous behoort te krijgen. Helaas zijn de vergoedingen van de zorgverzekeraars voor therapeutische elastische kousen vaak niet toereikend om optimale compressiezorg te leveren.

TeleDermatologie

Sinds 2005 is Centrum Oosterwal aangesloten bij het KSYOS TeleMedisch Centrum. Dit is een  netwerk voor huisartsen, waarmee foto’s van dermatologische afwijkingen via een beveiligde site online kunnen worden aangeboden aan een dermatoloog. Deze draagt zorg voor een snel advies (gemiddeld vijf uur) en er kan zo nodig meteen een verwijzing naar de dermatoloog plaatsvinden. Een aparte tak binnen de TeleDermatologie is TeleDermatoscopie, waarbij naast overzichts- en macro foto’s ook dermatoscopische foto’s aan het consult worden toegevoegd. TeleDermatoscopie is vooral geschikt voor het beoordelen van gepigmenteerde huidlaesies.

Pathologie

In 2021 zijn er 7604 histologische preparaten ter beoordeling ingezonden. De verdeling van de gestelde diagnosen zijn te vinden in onderstaande tabel.

Veneuze ziekten

Veneuze ziekten kunnen invasief of conservatief behandeld worden. Invasief wordt onderverdeeld in de volgende behandelingen: Klassiek (open) operatie, endoveneuze behandeling, flebectomie en scleroseren.

Samenwerking zorginstellingen

Met de Noordwest Ziekenhuis groep heeft Centrum Oosterwal een goede samenwerking op meerdere gebieden van de veneuze en oncologische chirurgie. Er vindt over en weer verwijzing plaats van patiënten. In geval van calamiteiten kan er een beroep worden gedaan op de locatie Alkmaar van de Noordwest Ziekenhuisgroep.